Scriptie: fipronilcrisis

Scriptie: fipronilcrisis

Zoals ik al eerder schreef, ben ik bezig met mijn scriptie over de fipronilcrisis van vorige zomer. Ik onderzoek of de NVWA aansprakelijk is voor de schade die de kippenboeren hebben geleden. Die schade loopt in de miljoenen, want er zijn nog steeds stallen die geblokkeerd zijn. Nu mijn scriptie vordert, vind ik het leuk om hier een blog aan te wijden. Ik zal nog niet alles verklappen, omdat ik natuurlijk eerst nog alle puntjes op de i moet zetten en de scriptie nog moet verdedigen.

Toezichthouder
Omdat de NVWA een toezichthouder is, en onderdeel van de overheid, kijk ik eerst wat de begrippen toezicht en toezichthouder precies inhouden. Toezicht is het verzamelen van informatie, het vormen van een oordeel daarover, en eventueel ingrijpen. Een toezichthouder is, logisch natuurlijk, een instantie die toezicht houdt. Omdat de NVWA onderdeel is van de overheid, mag de NVWA in bepaalde gevallen zelf bepalen of en hoe ze reageert op meldingen. Dat heet beleidsvrijheid. Ze mag zelf weten hoe ze haar geld en middelen inzet.

Onrechtmatigheid
Vervolgens heb ik gekeken naar de vraag of de NVWA wel of niet rechtmatig heeft gehandeld. Ze heeft niet ingegrepen toen in november 2016 een tip binnenkwam over het gebruik van fipronil. De vraag is of ze dat wel had moeten doen. Bovendien heeft een topman van de NVWA in het tv-programma Nieuwsuur geadviseerd om voorlopig even geen eieren te eten. Volgens de boeren was dit niet nodig, en heeft het geleid tot extra schade. De consument durfde namelijk geen eieren meer te eten, en daardoor konden boeren hun eieren niet meer verkopen.

Om te bepalen of de NVWA onrechtmatig heeft gehandeld, onderzoek ik of ze een plicht had om in te grijpen na die tip in november 2016. Ook hierbij houd ik rekening met de beleidsvrijheid. Ik onderzoek kort gezegd of de NVWA zorgvuldig heeft gehandeld. Daarnaast kijk ik naar het zogenoemde toezichthoudersdilemma. Voor een toezichthouder is het soms lastig om te bepalen of ze wel of niet moeten waarschuwen. Als ze waarschuwen om geen eieren meer te eten in verband met de fipronil, is dat beter voor de volksgezondheid, maar lijden boeren meer schade. Als ze niet waarschuwen, is dat beter voor de boeren, maar krijgen mensen wel meer fipronil binnen. Dit is een dilemma, het toezichthoudersdilemma. Soms is het nou eenmaal kiezen tussen twee kwaden.

Relativiteit
Om een schadevergoeding te kunnen krijgen, moet er zijn voldaan aan de relativiteit. Dit houdt in dat de geschonden norm wel moet strekken tot bescherming van de geleden schade. Ik leg dit uit met een voorbeeld.

Een schip wordt door een keuringsinstantie van de overheid gekeurd op onderhoud en veiligheid. Het schip wordt goedgekeurd en krijgt een certificaat voor zeven jaar. Maar nog geen jaar later zinkt het schip, omdat de bodem niet goed bleek. Omdat het schip vast lag aan andere schepen, hebben die ook schade opgelopen. De eigenaar van die andere schepen spreekt de overheid aan tot vergoeding van zijn schade.
De Hoge Raad heeft in deze zaak (Duwbak Linda) geoordeeld dat er niet is voldaan aan de relativiteit. De regel dat schepen goed gekeurd moeten worden, is er voor de veiligheid van het scheepsverkeer. Die regel is er niet om te voorkomen dat andere eigenaren financiële schade lijden. Dat betekent dat die eigenaar van die andere schepen geen rechten kan ontlenen aan deze regel.

In mijn scriptie is dit ook aan de orde. Ik ben van mening dat de NVWA had moeten ingrijpen na die tip in november 2016 over het gebruik van fipronil. Maar de norm dat de NVWA goed moet handelen, is er voor de volksgezondheid. De vraag is dan ook of de kippenboeren hier wel rechten aan kunnen ontlenen.

Eigen schuld 
Het laatste hoofdstuk van mijn scriptie gaat over de vraag of de boeren misschien ook zelf hebben bijgedragen aan het ontstaan van hun schade. Ze hebben er immers zelf voor gekozen om Chickfriend in te schakelen. Er gingen al verhalen rond over een ‘wondermiddel’. En de eigenaren van Chickfriend wilden niet duidelijk zeggen welke stoffen ze precies gebruikten. De vraag is of de boeren beter hadden moeten onderzoeken, en of dit ze kan worden toegerekend.

Conclusie
Ik kan alvast vertellen dat mijn conclusie is dat de NVWA aansprakelijk is. Al mijn argumenten hiervoor hou ik nog even voor mezelf, omdat ik mijn scriptie nog niet heb ingeleverd en verdedigd. Ik heb er in ieder geval alle vertrouwen in dat het wordt goedgekeurd, want mijn begeleidster is er al enthousiast over!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *