Waarom we een IS-strijder die in Nederland is niet zomaar kunnen opsluiten

Waarom we een IS-strijder die in Nederland is niet zomaar kunnen opsluiten

Deze week kwam de Volkskrant met het bericht dat er een Syrische IS-strijder in Nederland is. Deze man zou met valse papieren Nederland binnen zijn gekomen, en woonde een bijeenkomst bij van Syrische activisten in De Balie in Amsterdam. Deze activisten worden ernstig bedreigd door IS en daarom was de bijeenkomst om veiligheidsredenen geheim gehouden. Deze IS-strijder was er toch bij, en werd daar herkend. De AIVD zegt hem al langer in de gaten te houden, en noemt hem een ‘zwaar geval’. Waarom kan de politie hem niet gewoon arresteren en opsluiten?

Daadstrafrecht
In Nederland (en in de gehele westerse wereld) kennen we het daadstrafrecht. Dat betekent dat alleen daden strafbaar kunnen zijn, en gedachten of ideeën niet. Je kan er dus wel over nadenken dat je iemand wil vermoorden, maar dat is niet strafbaar. Pas wanneer je een misdrijf gaat voorbereiden, ben je strafbaar. Onder voorbereiden wordt verstaan dat je bijvoorbeeld voorwerpen, stoffen of vervoersmiddelen die bestemd zijn voor het misdrijf koopt, maakt of voorhanden hebt. Om strafbaar te zijn, moet je dus echt al voorwerpen verzameld hebben die je nodig hebt voor het plegen van het misdrijf. Je moet echt al begonnen zijn met het uitvoeren van je plan. Op deze manier hoeft de politie niet te wachten tot het misdrijf is gepleegd, voordat ze iemand kunnen arresteren. Ze kunnen van te voren ingrijpen en daarmee voorkomen dat het misdrijf gepleegd wordt.

Als je wordt gearresteerd wegens voorbereiding van een misdrijf, wordt de maximale straf wel gehalveerd. De reden daarvoor is dat de verdachte het misdrijf alleen nog maar heeft voorbereid. Je kunt dan niet volledig zeker weten dat hij het ook uitgevoerd zou hebben. Daarom is de straf voor voorbereiding lichter dan voor het misdrijf zelf.
Wanneer een misdrijf wordt gepleegd met een terroristische oogmerk, wordt de maximale straf met de helft verhoogd. Dus bij een terroristische voorbereiding wordt de straf eerst met de helft verhoogd (omdat het om terrorisme gaat) en daarna wordt de helft daarvan er weer afgetrokken (omdat het alleen voorbereiding is).

De IS-strijder
Deze Syrische IS-strijder heeft in Nederland (nog) geen misdrijf of voorbereiding daartoe gepleegd. Hoewel hij er misschien wel over nadenkt om dat te doen, kan hij daarvoor niet worden aangehouden. Dit lijkt heel krom, maar het is een grote en belangrijke bescherming van burgers tegen de overheid. Als de politie zomaar iedereen zou kunnen opsluiten omdat ze diegene ervan verdenken dat hij slechte ideeën heeft, ontstaat er willekeur. Gedachten zijn immers niet te controleren. De overheid zou dan willekeurige burgers kunnen arresteren. Dat is in strijd met de rechtstaat: de overheid moet zich aan de wet houden, en mag dus niet zomaar mensen in de gevangenis stoppen.

Het enige waar deze IS-strijder misschien voor kan worden aangehouden, is dat hij waarschijnlijk met valse papieren Nederland binnen is gekomen. Op het gebruiken van valse reisdocumenten of identiteitspapieren staat een gevangenisstraf van maximaal zes jaar.

De AIVD laat weten dat ze deze persoon strikt in de gaten houden. Als hij daadwerkelijk overgaat tot het voorbereiden van een misdrijf, zal dit waarschijnlijk snel worden opgemerkt en kan hij worden aangehouden.

Recht of krom?
Hoewel het krom lijkt dat de overheid zo’n gevaarlijk iemand niet kan opsluiten, is het heel belangrijk voor de rechtstaat dat dat niet zomaar kan. Ik vind deze regels daarom recht.

3 gedachten over “Waarom we een IS-strijder die in Nederland is niet zomaar kunnen opsluiten

  1. Als hij ‘waarschijnlijk’ over valse reisdocumenten beschikt, zou dit direct bij grenscontrole geconstateerd kunnen/moeten worden. Dan wordt vreemdelingenbewaring toch mogelijk?

    1. Hoi Henk, dat klopt! Ik denk alleen dat veel vluchtelingen in het geheel geen reisdocumenten bij zich hebben, en dat zal de controle lastig maken. Maar het is zeker zaak om zo goed mogelijk daarop te controleren, om te voorkomen dat meer IS-strijders deze kant op komen. De vraag is alleen of je het systeem zo waterdicht kan maken dat dit soort gevallen er niet meer doorheen kunnen glippen.

      1. Je hebt gelijk als je zegt dat asielzoekers vaak niet beschikken over documenten. Syriërs hadden ze juist vaak wel, omdat dat hun ‘toegangskaartje’ tot Europa was. Als ze aannemelijk konden maken dat ze uit Syrië kwamen kregen ze bijna automatisch vergunning bepaalde tijd. Maar goed, met betrekking tot IS-ers is dit inderdaad zaak om er eerst maar eens tussen uit te pikken.

Laat een antwoord achter aan Henk H Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *